Jak światło niebieskie wpływa na nasz wzrok?
Na początku dwudziestego pierwszego wieku niemal całe dnie spędzamy przed ekranami telewizorów, telefonów i komputerów. Technologia jest naszym towarzyszem tak w pracy i w szkole, jak i podczas czasu wolnego. Komórki potrafią obsługiwać już nawet kilkuletnie dzieci, młodzież przez cały czas utrzymuje kontakt z wirtualnym światem, a dorośli po oderwaniu się od komputera w pracy, sięgają po nawigację w samochodzie i TV każdego wieczoru. Niestety, postęp technologiczny ma swoją cenę. Płaci ją wzrok.
Tajemnica światła niebieskiego
Światło niebieskie znane też jako widzialne o wysokiej energii jest rodzajem światła, który może być emitowany tak przez słońce, jak i oświetlenie energooszczędne i wszystkie urządzenia cyfrowe i wyświetlacze znajdujące się w naszym otoczeniu. Co ważne, im bardziej zaawansowany i nowoczesny jest dany ekran, tym więcej emituje on niebieskiego światła. Samo w sobie światło to jest zjawiskiem naturalnym, nie można jednak zapominać o tym, że długotrwały kontakt z nim wpływa negatywnie na nasz wzrok. Przemęcza nasze oczy, przyczynia się do pojawienia się zaburzeń rytmu snu, w skrajnych przypadkach prowadzi do uszkodzenia siatkówki oraz zwyrodnienia plamki żółtej. Światło niebieskie znajduje się w pobliżu tak zwanego spektrum ultrafioletu, a ten jest szkodliwy dla naszych komórek.
Jak rozpoznać zagrożenie?
Działanie światła niebieskiego na ludzkie oczy potrafi być tak agresywne, że doprowadza do zaburzenia procesów metabolicznych, jakie zachodzą w siatkówce. W rezultacie powstaje na tyle dużo wolnych rodników, że organizm nie daje już sobie rady z ich eliminowaniem, te zaś przyczyniają się do uszkodzenia komórek receptorowych, a w konsekwencji również wzroku. Sam proces ma charakter stopniowy. Początkowo mamy do czynienia jedynie z niewielkimi mroczkami, te jednak z czasem zwiększają się, aby w pewnym momencie uniemożliwić nam widzenie z bliska. Ekspozycja na niebieskie światło przyczynia się i do tego, że nerwy wzrokowe nieustannie kurczą się i rozluźniają. Prowadzi to do ich nadwyrężenia, co jest przez nas odczuwalne. Niebieskie światło może być też odpowiedzialne za zmęczenie wzroku, bóle głowy i nieostre widzenie, a więc te problemy, na które często uskarżamy się pracując z urządzeniami cyfrowymi. Przyczynia się też do suchości, pieczenia i łzawienia oczu.
Jaka jest pora dnia?
Niebieskie światło jest też sygnałem dla mózgu, dzięki któremu ten ostatni wie, że właśnie trwa dzień, a więc czas jego aktywności. Zaburza więc proces wydzielania melatoniny – jednego z najważniejszych hormonów regenerujących sen. Melatonina przyczynia się między innymi do obniżenia ciśnienia krwi, poziomu glukozy oraz temperatury ciała, jest więc odpowiedzialna za spokojny sen. Już choćby dlatego surfowanie po sieci przed snem tak często prowadzi do zaburzenia rytmu dobowego, problemów z oczami, a nawet zaburzenia cyklu biologicznego.
Czy przed szkodliwym światłem można się bronić?
Najlepszym rozwiązaniem dla naszego wzroku jest oczywiście unikanie dodatkowej ekspozycji na niebieskie światło. Trudno jednak zrezygnować ze wszystkich urządzeń cyfrowych i żarówek energooszczędnych. Co więcej, wiele wskazuje na to, że wraz z upływem czasu będziemy mieli do czynienia z dalszym rozwojem nowych technologii, a to sprawi, że jeszcze częściej i jeszcze dłużej będziemy korzystać z otaczających nas urządzeń cyfrowych. Wyeliminowanie niebieskiego światła nie jest możliwe, nie oznacza to jednak, że ograniczenie jego szkodliwego działania to zadanie niewykonalne. Okazuje się przy tym, że z pomocą przychodzą nam między innymi soczewki okularowe, dla których charakterystyczna jest obecność specjalnej powłoki antyrefleksyjnej. Powłoka ta ma za zadanie zneutralizowanie nadmiaru niebieskiego światła, co przyczyni się do zapobiegania zarówno zmęczeniu, jak i podrażnieniu oczu. Jednocześnie noszenie takich okularów w istotny sposób poprawi komfort korzystania z urządzeń cyfrowych. Co ważne, używanie okularów podczas pracy coraz częściej jest zalecane bez względu na to, czy zmagamy się z wadą wzroku, czy też problem ten jest nam obcy. Jeśli widzimy dobrze, okulary nie muszą przy tym zawierać korekcji.
Dieta i kilka dobrych rad
Troszcząc się o oczy warto też wprowadzić kilka zmian do naszego sposobu funkcjonowania. Tu na pierwszy plan wysuwa się zmniejszenie ilości niebieskiego światła, które dociera do siatkówki naszego oka. Warto więc przeanalizować ustawienia jasności monitora i obniżyć temperaturę wyświetlanych kolorów. Nie zaszkodzi również, jeśli zainwestujemy w specjalne powłoki umieszczane na ekranie LCD, te bowiem skutecznie ograniczają przenikanie światła niebieskiego. Pomocne mogą okazać się również aplikacje na telefony komórkowe przyciemniające wyświetlacz i ograniczające przenikanie niebieskiego światła. Jeśli tylko istnieje taka możliwość, powinniśmy tez unikać przeglądania zawartości naszego telefonu lub komputera na kilka godzin przed snem. Jeśli odetniemy wzrok od działania fal niebieskich, lepiej przygotujemy nasz organizm do odpoczynku i regeneracji. Gdy przebywamy w sztucznie oświetlanych pomieszczeniach, nie możemy nadmiernie skupiać wzroku na źródle światła. Nie można też zapominać o regularnych badaniach profilaktycznych, kontroli wad wzroku i odpowiedniej higieny pracy i snu. Pomocna może się też okazać zbilansowana dieta. Troska o wzrok ma bardzo silny związek z tym, co jemy, jeśli więc zależy nam na niwelowaniu skutków nadmiernej ekspozycji na światło niebieskie, jak najczęściej powinniśmy sięgać po szpinak, sałatę, jarmuż, brokuły, dynię, zielony groszek, kukurydzę, brukselkę, fasolkę szparagową, buraki, marchew i kapustę. Pomocne mogą okazać brzoskwinie, pomarańcze oraz pomidory. Towarzystwo Chorych na Zwyrodnienie Plamki Żółtej już od dawna apeluje o zwiększenie spożycia luteiny, które powinno wynosić przynajmniej 6 miligramów w ciągu dnia. Niestety, norma ta, choć niezbyt wymagająca, jest realizowana zaledwie przez dziesięć procent społeczeństwa. Jeśli będziemy chronić wzrok przed światłem niebieskim i szkodliwym promieniowaniem, a jednocześnie będziemy pamiętać o badaniach profilaktycznych i odpowiedniej higienie pracy i snu wraz ze zbilansowaną dietą, z pewnością jeszcze długo będziemy się cieszyć sokolim wzrokiem.