Diety i jadłospisy bazują na wielu różnych metodach żywienia, kuracjach odchudzających i trendach żywieniowych. Ścisłe przestrzeganie wielu diet jest nie tylko trudne, ale też dość kosztowne, bo jadłospisy nie zawsze uwzględniają lokalną specyfikę produktów oraz ich sezonową dostępność. By odżywiać się zdrowo, świadomie i ekologicznie, a przy tym nie stracić majątku na nietypowe lub trudnodostępne produkty, warto odżywiać się sezonowo.

Dieta sezonowa, czyli jaka?

Ekologiczne, ekonomiczne i racjonalne podejście do odżywiania się powinno w dużej mierze uwzględniać sezonową zmienność oraz dostępność produktów. Co z tego, że sklepowe półki przez cały rok uginają się pod ciężarem takich samych gatunków warzyw i owoców, jeśli owoce te (w zależności od pory roku) są sprowadzane z odległych krańców świata, a poza sezonem nie smakują zbyt dobrze?

Dieta sezonowa to metoda odżywiania się, która uwzględnia specyfikę regionu, w którym się mieszka oraz sezonową dostępność świeżych produktów spożywczych. Taki model żywienia był czymś zupełnie naturalnym w czasach, gdy globalny transport, magazynowanie i przetwarzanie żywności nie były jeszcze tak powszechne. Można więc powiedzieć, że dieta sezonowa jest w dużej mierze powrotem do natury oraz rozwiązaniem niezwykle ekologicznym oraz ma wiele zalet:

• Dieta sezonowa jest tania – jeśli dostosowujemy swój jadłospis do zmieniającej się dostępności warzyw i owoców nie przepłacamy za produkty sprowadzane z drugiego końca świata. Cena poszczególnych produktów spożywczych bardzo mocno zmienia się w ciągu roku. Gdy dane warzywo lub owoc jest dostępne lokalnie, kosztuje niewiele (na przykład 2 złote za kilogram), a po sezonie cena drastycznie rośnie (nawet do wielokrotności pierwotnej kwoty).
• Dieta sezonowa jest zdrowa – warzywa i owoce uprawiane na miejscu (choćby w obrębie danego kraju, niekoniecznie miasta) są zdrowsze, ponieważ nie wymagają długotrwałego transportowania, magazynowania i aż tak zaawansowanej ochrony przed zepsuciem. Warzywa lub owoce kupione w sezonie będą smaczne, aromatyczne i bogate w składniki mineralne, a kupione zimą, sprowadzone z zagranicy będą droższe, mniej aromatyczne, a często także mocniej nawożone.
• Dieta sezonowa jest ekologiczna – dieta sezonowa jest zgodna z naturalnym cyklem przyrodniczym, a tym samym jest ekologiczna i uzasadniona ekonomicznie.

Jak przestawić się na dietę sezonową?

Jeśli lodówka pęka w szwach, a i tak nie wiesz, jaką potrawę przyrządzić, to może sugerować, że Twoim zakupom nie towarzyszy dobry plan i konsekwencja. Przestawienie się na dietę sezonową wymaga dobrego planowania posiłków oraz orientowania się w tym, na co aktualnie jest sezon i po jakie produkty warto sięgać.

• Wiosną – rzut oka na sklepowe półki i okoliczne pola pozwala uświadomić sobie, że wiosną królują tak zwane nowalijki (rzodkiewka, szczypiorek, natka pietruszki, szpinak), nieco później pojawiają się sałaty, botwinka, pory, rabarbar i cała gama innych warzyw i owoców.
• Latem – mamy do czynienia z największą różnorodnością dostępnych produktów. To zarówno kolejne serie upraw wiosennych, jak również warzywa i owoce typowo letnie – papryka, pomidory, maliny, śliwki, sałata, buraki i wiele innych produktów.
• Jesienią – wybór wciąż jest bardzo duży, sezon obejmuje wiele odmian jabłek, warzyw korzeniowych, późnych sałat (jak roszponka), jesiennych malin, jeżyn i wielu innych produktów.
• Zimą – teoretycznie jest to niemal martwy sezon, ale w zimie wciąż są dostępne późne odmiany warzyw i owoców (jak marchewka, jabłka czy seler), a poza tym wiele warzyw i owoców doskonale przechowuje się w warunkach chłodniczych. Zima to również sezon na cytrusy, które właśnie wówczas smakują najlepiej.

W diecie sezonowej nie chodzi o to, by całkowicie odrzucić produkty spoza sezonu, ale o to, by bazować na tych, które są aktualnie świeże i niedrogie, a jedynie uzupełniać je zachciankami spoza sezonu. Warto też zdawać sobie sprawę z faktu, że lokalne truskawki na początku lata smakują wybornie, a te kupione w środku zimy są drogie, wodniste i trudniej dostępne.

Lodówka osoby, która zdecyduje się na stosowanie diety sezonowej, powinna być wypełniona produktami świeżymi (sezonowymi owocami i warzywami), zbożami, nabiałem i produktami, które są w danej chwili dostępne w dobrej cenie.

Dieta sezonowa a sposób przyrządzania posiłków

Decyzja o stosowaniu diety sezonowej powinna być dobrze przemyślana i świadoma. Warto też zdawać sobie sprawę z tego, że stosowanie tego modelu żywienia nie gwarantuje efektu odchudzającego. By dieta sezonowa była nie tylko rozsądna, ekonomicznie opłacalna, ale też faktycznie zdrowa i lekka, warto rozważyć odpowiednie sposoby przygotowywania posiłków:

• Gotowanie na parze – jedna z najzdrowszych metod gotowania. Podczas gotowania na parze można zrezygnować ze stosowania nadmiaru tłuszczu (można go dodać jedynie do smaku – na przykład odrobinę oliwy z oliwek), a warzywa oraz mięso gotowane w ten sposób zachowują większość walorów odżywczych i smakowych. Takie posiłki są lekkostrawne i zdrowe.
• Grill – w sezonie wiosenno-letnio-jesiennym grillowanie na świeżym powietrzu staje się niezwykle popularne. Grill pozwala na wydobycie z potraw zupełnie nowych smaków i aromatów (te same warzywa, owoce czy mięso po grillowaniu nabierają zupełnie innego smaku niż o ugotowaniu lub usmażeniu). Grillowanie jest lekkie i zdrowe, o ile przyrządzamy w ten sposób warzywa, ryby, owoce i chude mięso.
• Pieczenie w piekarniku – to świetny sposób na to, by ograniczyć ilość spożywanego tłuszczu. Miłośnicy frytek mogą zrezygnować z ich smażenia na głębokim tłuszczu na rzecz pieczenia ich w piekarniku. Efekt jest bardzo dobry, a ziemniaki nie będą ociekały tłuszczem.
• Spożywanie produktów bez poddawania ich obróbce termicznej – zamiast podsmażać lub blanszować szpinak, można zastosować go do sałatki. Tak samo jest w przypadku innych warzyw i owoców. W świeżych produktach jest więcej witamin i minerałów, a spożywając je w ten sposób nie tracimy czasu na gotowanie.

Dieta sezonowa to sposób na racjonalne, zdrowe i lekkie żywienie. To również sposób odżywania się, który jest wyjątkowo przyjazny dla kieszeni. Warto sięgać po produkty sezonowe i lokalne, a nawet rozważyć własną uprawę balkonową, doniczkową lub ogrodową.

Materiał zewnętrzny